Personeelstekort doodt jaarlijks 60 vrouwen die borstkanker hadden kunnen overleven
Nederland, maandag, 22 december 2025.
Het RIVM berekende dat tussen de 30 en 60 vrouwen per jaar sterven omdat ze te laat worden opgeroepen voor borstkankeronderzoek. Personeelstekorten bij Bevolkingsonderzoek Nederland zorgen ervoor dat vrouwen nu 2,5 jaar wachten in plaats van de beoogde 2 jaar. Eén op de zeven Nederlandse vrouwen krijgt borstkanker. Normaal voorkomt het screeningsprogramma jaarlijks 1300 sterfgevallen. Staatssecretaris Tielen waarschuwt dat de wachttijden verder oplopen en er geen snelle oplossing is. De mobiele onderzoeksbussen staan minder vaak in dorpen en steden, waardoor vrouwen verder moeten reizen. Ook het percentage vrouwen dat de uitnodiging accepteert daalt van 66,7% naar 65,3%.
Dodelijke wachtlijsten door personeelstekort
Het personeelstekort bij Bevolkingsonderzoek Nederland heeft concrete gevolgen: vrouwen moeten nu gemiddeld 2,5 jaar wachten op hun borstkankeronderzoek [4]. Dat is een half jaar langer dan de beoogde twee jaar [4]. Die vertraging kost levens. Het RIVM berekende dat tussen de 30 en 60 vrouwen per jaar extra overlijden aan borstkanker door deze vertragingen [1][2][3]. Normaal voorkomt het tweejaarlijkse screeningsprogramma ongeveer 1300 sterfgevallen per jaar [2]. Maar als de periode tussen controles oploopt naar drie jaar, dan kunnen minder sterfgevallen worden voorkomen [2]. Staatssecretaris Judith Tielen waarschuwt dat de wachttijden waarschijnlijk verder zullen oplopen [4]. Ze meldt dat er “op dit moment geen extra maatregelen meer voorhanden om de krapte snel op te lossen” [4].
Minder controles, meer reisafstand
De gevolgen zijn voor Nederlandse vrouwen direct merkbaar. Eén op de zeven vrouwen in Nederland krijgt ooit te maken met borstkanker [2]. Alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen normaal eens per twee jaar een uitnodiging voor onderzoek [2][4]. Maar de mobiele onderzoeksbussen staan niet meer standaard in elke stad of dorp [4]. Vrouwen moeten dus verder reizen voor hun controle [4]. Bevolkingsonderzoek Nederland vindt het belangrijker dat vrouwen binnen twee jaar terechtkunnen, dan dat het onderzoek altijd in de eigen woonplaats plaatsvindt [4]. Het percentage vrouwen dat ingaat op de uitnodiging daalt van 66,7 procent naar 65,3 procent [2][4]. Een daling van -2.099 procent.
Landelijk probleem zonder snelle oplossing
Dit betreft een landelijk probleem dat alle Nederlandse provincies raakt [GPT]. Het personeelstekort bij Bevolkingsonderzoek Nederland is de belangrijkste oorzaak van de langere wachttijden [4]. Borstkanker komt het meest voor bij vrouwen boven de 50 jaar - ongeveer 80 procent van de gevallen [2]. Daarom richt het screeningsprogramma zich op deze leeftijdsgroep [2]. De vertragingen betekenen dat kanker later wordt ontdekt, wat de overlevingskansen vermindert [GPT]. Vroege opsporing is cruciaal bij borstkanker [GPT]. Hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat de ziekte zich uitbreidt.