Hulpverleners ademhalen op: minister voorkomt strafbaarheid bij asielopvang
Den Haag, woensdag, 10 september 2025.
Minister David van Weel heeft een wetswijziging voorgesteld die hulpverleners beschermt tegen strafvervolging bij het ondersteunen van ongedocumenteerde personen. De belangrijkste verrassing is dat de minister alle vormen van hulpverlening wil vrijwaren van strafrechtelijke vervolging, zelfs buiten de strikte humanitaire grenzen. Emeritus hoogleraar Johan Legemaate noemt dit een cruciale stap die rechtszekerheden biedt voor professionals die kwetsbare mensen bijstaan. De voorgestelde novelle moet definitief voorkomen dat hulpverleners juridische risico’s lopen bij het bieden van ondersteuning aan mensen zonder verblijfsvergunning.
Wet beschermt hulpverleners tegen strafvervolging
Demissionair minister David van Weel heeft een opmerkelijke wetswijziging voorgesteld die hulpverleners volledig beschermt tegen strafrechtelijke vervolging bij het ondersteunen van ongedocumenteerde personen. De minister gaat verder dan oorspronkelijk gepland door alle vormen van hulpverlening uit te zonderen van strafvervolging [1][2]. Emeritus hoogleraar gezondheidsrecht Johan Legemaate noemt dit een cruciale stap die rechtszekerheden biedt voor professionals die kwetsbare mensen bijstaan [1].
Achtergrond van de wetswijziging
De voorgestelde novelle komt voort uit felle maatschappelijke kritiek na een eerder wetsvoorstel dat hulpverleners mogelijk strafbaar zou maken [3]. Organisaties zoals Dokters van de Wereld waarschuwden dat de wet hulpbehoevenden verder de schaduw in zou duwen [2]. Van Weel erkende de bezwaren en voegde een zogeheten strafuitsluitingsgrond toe: illegaliteit blijft weliswaar strafbaar, maar deelname daaraan niet [3]. Dit moet ervoor zorgen dat hulpverleners die bijvoorbeeld een kop soep verstrekken, niet worden vervolgd.
Reacties en vervolgstappen
De wetswijziging ligt tot 29 september ter inzage voor reacties [1]. Verschillende maatschappelijke organisaties blijven kritisch. Het bondgenootschap ‘Stop de Asielwetten’ stelt dat de wet onvoldoende is, omdat mensen zonder verblijfsvergunning nog steeds strafbaar blijven [4]. De Eerste Kamer zal naar verwachting in september over de wet stemmen, maar de uitkomst is onzeker [3]. Van Weel hoopt de wijziging nog voor de verkiezingen door beide Kamers te loodsen [3].