Nederland grijpt voor het eerst in de geschiedenis in bij Chinese chipfabrikant met noodwet uit 1952
Nijmegen, woensdag, 15 oktober 2025.
De Nederlandse regering gebruikt een 72 jaar oude noodwet om de controle over te nemen van Nexperia, een cruciale chipfabrikant in Chinese handen. Dit gebeurde nadat de Chinese topman Zhang Xuezheng zijn eigen bedrijf bevoordeelde met orders van 200 miljoen dollar terwijl slechts 80 miljoen nodig was. Hij wilde ook drie Europese bestuurders ontslaan die zich tegen hem keerden. China reageerde woedend en legde direct een exportverbod op aan Nexperia’s Chinese fabrieken. Dit markeert een historisch precedent in de technologieoorlog tussen supermachten, waarbij Nederland voor het eerst zo drastisch ingrijpt bij een buitenlandse overname.
Bestuursdrama onthult Chinese machtsgreep
De crisis begon toen Zhang Xuezheng, de Chinese topman van Nexperia, zijn eigen chipfabriek WingSkySemi probeerde te verrijken [6]. Hij liet Nexperia 215.000 wafers bestellen terwijl het bedrijf slechts 98.400 nodig had - een verschil van 200 miljoen dollar in plaats van de benodigde 70-80 miljoen [6]. Toen drie Europese bestuurders zich tegen deze praktijken keerden, ontsloeg Zhang hen simpelweg per mail [8]. Op 1 oktober 2025 stapten de ontslagen bestuurders naar de Ondernemingskamer in Amsterdam [2]. Binnen een week was Zhang geschorst en waren alle aandelen behalve één overgedragen aan een door de rechtbank benoemde bewindvoerder [4][6]. Dit alles gebeurde terwijl Nexperia zich probeerde voor te doen als ‘niet-Chinees bedrijf’, ondanks dat moedermaatschappij Wingtech sinds december 2024 op de Amerikaanse zwarte lijst staat [6].
China slaat hard terug met exportverbod
China reageerde bliksemsnel en woedend. Op 4 oktober 2025 legde het land een volledig exportverbod op aan alle Chinese vestigingen van Nexperia [3][6]. Dit betekent dat chips voor zowel civiele als militaire toepassingen niet meer geëxporteerd mogen worden [3]. De Chinese halfgeleiderindustrie sprak van ‘misbruik van het concept nationale veiligheid’ en ‘selectieve discriminatie tegen Chinese bedrijven’ [1][3]. Wingtech’s aandelen kelderden twee dagen op rij met het maximaal toegestane verlies van 10% [1][2]. Zhang Xuezheng stelde volgens Chinese media dat het conflict draait om ‘geopolitieke vooroordelen’ [2]. De staatskrant Global Times noemde de Nederlandse maatregel ‘extreem schandalig’ en waarschuwde Nederland de Chinese tegenmaatregelen niet te onderschatten [3].
Historische noodwet markeert nieuwe fase technologieoorlog
Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis gebruikte de regering de Wet beschikbaarheid goederen uit 1952 [2][4]. Minister Karremans van Economische Zaken zei dat hij handelde ‘zonder last of ruggespraak met welk land dan ook’, maar de VS hadden Nexperia al in juni 2025 laten weten dat het op de zwarte lijst zou komen zolang het Chinese eigendom bleef [8]. De ingreep toont hoe Europa gedwongen wordt partij te kiezen in de techoorlog tussen Washington en Beijing. Nexperia, ooit onderdeel van Philips en later NXP, produceert jaarlijks meer dan 110 miljard chips ter waarde van 2,06 miljard dollar [3]. Deze relatief eenvoudige chips zitten in je auto, telefoon en zonnepanelen - precies het soort technologie waar supermachten om vechten [4]. Voor Nederlandse consumenten betekent dit mogelijk hogere prijzen voor elektronica, maar ook behoud van strategische chipkennis in Europa.