Palantir: De Stille Digitale Spion van de Nederlandse Politie

2025-08-22 binnenland

Den Haag, vrijdag, 22 augustus 2025.
De Nederlandse politie gebruikt al jaren in het geheim controversiële AI-software van Palantir voor geavanceerde dataverwerking. Deze software kan grote hoeveelheden gegevens combineren om patronen en verdachten te identificeren. Demissionair minister David van Weel onthulde dat de software al sinds 2011 wordt gebruikt, destijds onder leiding van Dick Schoof. Ondanks zorgen van mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International beweert de politie dat de software alleen wordt gebruikt voor het bestrijden van zware criminaliteit en het voorkomen van aanslagen.

Dataverwerking achter de schermen

De Nederlandse politie heeft jarenlang stilzwijgend de geavanceerde AI-software van Palantir gebruikt binnen het dataplatform ‘Raffinaderij’ [1][2]. Demissionair minister David van Weel onthulde dat de software al sinds 2011 wordt ingezet, destijds onder leiding van toenmalig directeur-generaal Dick Schoof [1][3]. De software kan grote hoeveelheden gegevens combineren, zoals online communicatie, DNA, vingerafdrukken, financiële transacties en camerabeelden om verdachten te identificeren [4].

Controversiële technologie

Palantir staat internationaal ter discussie vanwege zijn vergaande mogelijkheden voor dataverzameling [2][5]. Bob de Graaf, hoogleraar intelligence aan de Universiteit Utrecht, waarschuwt dat deze instanties verreikende bevoegdheden hebben waarbij de analyseactiviteiten ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor burgers [4]. Amnesty International uit zorgen over mogelijke schendingen van mensenrechten [1].

Overheidsverantwoording

De politie beweert de software uitsluitend te gebruiken voor de bestrijding van zware criminaliteit en het voorkomen van aanslagen [1]. Desondanks roept de geheimzinnige aanschaf vragen op [5]. Pepijn van Houwelingen, Kamerlid, stelt dat de overheid deze surveillance-software ‘onder de radar’ heeft aangeschaft [6]. De rechtbank Amsterdam heeft recent bepaald dat het weglaten van informatie over de licentieovereenkomsten ongegrond is [2].

Bronnen

politie-software data-analyse