Europa breekt recordaantal vogelgriepbesmettingen bij wilde vogels
Europa, donderdag, 27 november 2025.
Dit vogelgriepseizoen registreerde Europa al meer dan 1.400 besmettingen bij wilde vogels - twee keer zoveel als het vorige rampjaar 2022. Een kwart van de Nederlandse eenden draagt het virus bij zich. Het seizoen duurt nog tot maart 2026.
Duitsland zwaarst getroffen, Nederland volgt
Duitsland telt tot nu toe 909 gedetecteerde besmettingen, Frankrijk 165 en Nederland 78 bevestigde gevallen [1]. Het Wageningen Bioveterinary Research laboratorium in Lelystad draait sinds 27 oktober in crisismodus omdat meer dan de helft van alle ingezonden wilde vogels sinds 10 oktober positief test op vogelgriep [1]. Onderzoek van het Erasmus MC toont aan dat een kwart van de onderzochte levende eenden in Nederland de zeer besmettelijke H5N1-variant bij zich draagt - het hoogste percentage ooit vastgesteld [1]. “Eenden zijn steeds de eerste gezonde vogels waar we het virus aantreffen. Het zijn dat soort langeafstandsmigranten die Nederland binnenkomen met het virus,” legt Ron Fouchier van het Erasmus MC uit [1]. Voor gewone Nederlanders betekent dit: vind je een dode vogel, raak hem niet aan maar meld dit bij de dierenambulance [2].
Ophokplicht helpt niet genoeg
Ondanks een landelijke ophokplicht die al ruim een maand geldt, blijven er nieuwe besmettingen opduiken op pluimveebedrijven in Limburg en Overijssel [3]. “Deze variant van het virus is als het ware uit onze vingers geglipt en blijft circuleren onder wilde vogels en dat kunnen we niet beheersen,” waarschuwt viroloog Thijs Kuiken van het Erasmus MC [3]. Het binnenhouden van kippen beschermt niet volledig omdat het virus via luchtventilatoren, daken en schoenen de stallen binnen kan komen [3]. Nederland telde dit seizoen al meer uitbraken dan de vorige twee seizoenen samen [4]. Experts hebben in 2021 aanbevelingen gedaan aan de Tweede Kamer, zoals het verminderen van de dichtheid van pluimveebedrijven, maar daar is volgens Kuiken “mondjesmaat iets mee gedaan” [3].
Vaccinatie als uitweg
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid verwacht dat het aantal besmettingen hoog blijft en zich naar andere gebieden verspreidt wanneer trekvogels hun reis voortzetten [1]. “Tenzij aanvullende maatregelen worden genomen, zal dit waarschijnlijk leiden tot een toename van het virus onder pluimvee,” waarschuwt de EFSA [1]. In Nederland lopen al proeven met een vogelgriepvaccin op een leghennenbedrijf, maar een landelijk vaccinatieprogramma bestaat nog niet [3]. Frankrijk vaccineert al eenden om de foie gras-sector te beschermen [1]. Voor pluimveehouders geldt intussen: strikte hygiëne toepassen, bezoekersbeleid beperken en douchen voor externe medewerkers [5]. Het vogelgriepseizoen duurt nog tot eind maart 2026 - dus de komende vier maanden blijft waakzaamheid geboden [1].