Nederland krijgt 45 houten woningen uit 1953 als rijksmonument
Ouwerkerk, donderdag, 13 november 2025.
Minister Moes wijst woensdag 45 geschenkwoningen aan als rijksmonument. Deze houten huizen kwamen na de watersnoodramp van 1953 als bouwpakketten uit Scandinavië en Oostenrijk. Van oorspronkelijk 850 geschonken woningen overleven er nog maar weinig in originele staat.
Van bouwpakket tot beschermd erfgoed
Minister Gouke Moes maakte woensdag 12 november in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk de aanwijzing bekend [1][4][6]. De houten woningen kwamen als bouwpakketten uit Noorwegen, Zweden, Denemarken, Finland en Oostenrijk [1][4]. Ze werden ter plekke opgebouwd in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland [4][6]. “Als minister ben ik terughoudend met het aanwijzen van nieuwe rijksmonumenten. Maar deze geschenkwoningen zijn zo uniek, dat ze de speciale nationale status verdienen,” zei Moes [1]. Van de oorspronkelijk 850 geschonken woningen krijgen er nu slechts 5.294 procent monumentenstatus [4][6]. Ook een dorpshuis in Scherpenisse op Tholen, geschonken door Noord-Hollandse boeren, staat op de lijst [4][6].
Meer dan alleen stenen en planken
De geschenkwoningen waren geen afdankertjes - ze kwamen spiksplinternieuw en goed geïsoleerd aan [1]. Bewoners hielden van deze huizen omdat ze warmer waren dan de Nederlandse noodwoningen [1]. “Ze zijn niet alleen de stille getuigen van het grote leed na de Watersnoodramp, maar herinneren ons ook aan de steun die we ontvingen van onze buurlanden,” verklaarde Moes [4][6]. Een mooi voorbeeld staat in Hansweert op Zuid-Beveland: daar krijgen zes Noorse huizen in één cluster monumentenstatus [4][6]. De Watersnoodramp van februari 1953 kostte 1836 mensenlevens en verwoestte duizenden woningen [4][6].
Eigenaren krijgen meer mogelijkheden
Het initiatief kwam twee jaar geleden van de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant [4][6]. Zij dienden het verzoek in bij toenmalig staatssecretaris Gunay Uslu [4][6]. Voor eigenaren betekent monumentenstatus vooral meer subsidiekansen voor restauratie en onderhoud [4][6]. De aanwijzing is nog niet definitief - gemeenten kunnen advies geven en belanghebbenden zienswijzes indienen [4][6][7]. Na ongeveer een half jaar staan alle geschenkwoningen naar verwachting definitief in het rijksmonumentenregister [7]. Zo blijft het verhaal van internationale solidariteit na de grootste ramp in de Nederlandse geschiedenis levend voor toekomstige generaties [4][6].